15 dzień istnienia bloga
Konrad I mazowiecki (1187/1188 - 31.08.1247)
Piast, książę mazowiecki, okresowo krakowski, syn Kazimierza Sprawiedliwego oraz (czy aby napewno?) wnuk Krzywoustego
Popularne wyobrażenie o nim oscyluje wokół tematu osadzenia na ziemi chełmińskiej Zakonu Niemieckiego - zwanego krzyżackim - celem podboju pogańskich Prus. Oczywiście raczej każda świadoma historycznie osoba wie, że nie należy oceniać tamtych czasów z perspektywy dzisiejszej, gdyż wtedy nie interpretowano tej decyzji w kategoriach współpracy z jakimś „odwiecznym wrogiem narodowym”. Pamiętajmy, że Mazowsze było dosłownie krajem pogranicza polskiego i ciągłe najazdy pogan z północy i wschodu wymusiły w I poł. XIII w. na książętach tej dzielnicy potrzebę spacyfikowania plemion bałtyjskich (Bałtów).
Jednakże chcę poruszyć krótko inny temat. Co ciekawe, to właśnie szczątki Konrada oraz jego wnuka są na razie jedynymi zidentyfikowanymi przez pasjonatów w 100% z projektu badań piastowskiego DNA. To one będą punktem wyjścia do moich dalszych rozważań. W tym poście jednak chcę podzielić się ciekawostką i odkryciem wynikłym z badań, dzięki któremu jesteśmy raczej pewni identyfikacji próbki Piast005 (PCA0665) z owym Konradem. Jak domyślili się użytkownicy facebook'owej grupy „Genealogia Genetyczna” Konrad powinien należeć do tej samej gałązki (jak już wcześniej wyjaśniłem: haplogrupy) mitochrondrialnego DNA, co król węgierski Gejza II (1130-1161/62). W linii mtDNA, czyli tego dziedziczonego przez każdego człowieka w linii żeńskiej po matce (oraz jej matce - babce itd.) Porównując udostępnione wyniki badań próbek (których identyfikacji z danymi książętami zespół nie podał na razie wprost) z wynikami badań Gejzy II, mtDNA okazało się być zgodne.
Jak napisał w sekcji komentarzy na owej grupie pod swoim postem dr Łukasz Łapiński:
No i właśnie dlatego wszystko się zgadza: Gejza II węgierski był synem Heleny mtDNA T2b2b1 siostrą Heleny była Maria Serbska, a więc też mtDNA T2b2b1 której córką była Helena Znojemska (mtDNA T2b2b1) której synem był Konrad Mazowiecki (mtDNA T2b2b1) Gdyby PCA665 miałyby być szczątki syna Konrada - to nie miałby mtDNA T2b2b1 Podobnie jak potomstwo Mieszka Starego, po jego żonie Elżbiecie. której rodziców nie znamy.
Udostępniam też grafikę od pana dr. Łapińskiego:
Tak więc obaj - polski książę i węgierski król - mają mtDNa po swoich kolejno: serbskiej babce i matce - siostrach. Owe księżniczki serbskie był córkami Wielkiego Żupana (Księcia) państwa serbskiego zwanego Raszką - Urosza I. Matką ich miała być, wg XV-wiecznej węgierskiej kroniki, nieznana siostrzenica cesarza bizantyjskiego. Identyfikuję ją się z Anną Diogenissą (a właściwie istnieje hipoteza), córką Konstantego Diogenesa (syna cesarza Romana IV z dynastii Diogenesów) oraz Teodory Kommeny (siostry cesarza Aleksego Kommena).
Jeśli było by to zgodne z prawdą to linia Konrada mazowieckiego przedstawiała by się tak:
Konrad ↑ Helena znojemska (mąż: Kazimierz II Sprawiedliwy) ↑ Maria serbska (mąż: Konrad II znojemski) ↑ Anna Diogenissa (mąż: Urosz I) ↑ Teodora Kommen (mąż: Konstantyn Diogenes) ↑ Anna Dalassena (mąż: Jan Kommen) Augusta (tytuł nadany jej przez syna - Cesarza Aleksego Kommena) ↑ NN, kobieta z rodu Dalassenów (mąż: Aleksy Charon)
Tyle wiedzy genealogicznej o tej linii znajdziemy z pomocą internetu (głównie anglojęzycznej wikipedii). Widzimy więc, że linia żeńska (mtDNA: T2b2b1) Gejzy II i Konrada wywodzi się od jakiejś bizantyńskiej (greckiej) arystokratki. Co więcej DNA potwierdza, że faktycznie obaj władcy pochodzą od jednej kobiety, co potwierdza genealogię. Niewiadomo, czy wywód od Kommenów i Dalassenów jest prawdziwy, ale niewykluczony.
Tutaj artykuły o domniemanej prababce i prapraprababce Konrada w linii żeńskiej: https://en.wikipedia.org/wiki/Anna_Diogenissa https://en.wikipedia.org/wiki/Anna_Dalassene
Geograficzne rozłożenie haplogrupy T2b2b1 też nie mówi nam zbyt wiele, oprócz tego że to raczej europejska/śródziemnomorska linia. Ciekawa wydaje się rzekoma częstość ogólnej gałęzi T2 na Krecie czy Rodos. Grafika z Eupedii:
Na koniec, w zapowiedzi zbliżającego się głównego wpisu o Piastach (w wyniku moich opóźnień w researchu i pracy nad tym tematem nie było wpisów), grafika użytkownika ph2ter (link załącze w komentarzu) przedstawiająca genetyczne podobieństwo próbki księcia Konrada do współczesnych populacji danych regionów Europy. Można żartować o jego domniemanej „niemieckości”, ale sprawa po zobaczeniu tych wyników - moim zdaniem - robi się ciekawa, choć nie jest prosta...
Rzekome podobieństwo genetyczne próbki Konrada mazowieckiego. Muszę zapytać mądrzejszych ode mnie, o co chodzi z oznaczeniem PCA0573B, czy przypadkiem czegoś nie pomylono...
Parę linków: (zachęcam zainteresowanych do dołączenia do grupy Genealogia Genetyczna): https://www.facebook.com/share/p/15oQDiYrwM/ - tu cała dyskusja o Konradzie w kontekście wyników DNA: to, o czym napisałem https://aldrajch.blogspot.com/2025/05/dzis-opublikowano-genomy-piastow.html
Taką grafikę stworzył dr. Łapiński, udostępniona w poście zalinkowanym wyżej. Ciekawe porównanie wyników Konrada z innymi członkami dynastii:
Próbka Konrada to raczej owo PCA0665.